Wniosek o upadłość złożony przez jednego wierzyciela - czy to możliwe? I kiedy można złożyć wniosek o upadłość kontrahenta?
Co zrobić, gdy wiesz, że Twój kontrahent stał się niewypłacalny? Kiedy w ogóle zachodzi stan niewypłacalności? Czy możesz samodzielnie złożyć wniosek o ogłoszenie upadłości kontrahenta czy też musisz poszukiwać innych wierzycieli?
Dowiesz się tego wszystkiego z poniższego wpisu.
Zgodnie z art. 21 Prawa upadłościowego, wniosek o upadłość może złożyć sam dłużnik lub każdy z jego wierzycieli.
Może być bowiem tak, że Twój kontrahent reguluje swoje zobowiązania wobec tylko niektórych wierzycieli, wybiórczo.
Ponadto, zanim pozwiesz kontrahenta, uzyskasz tytuł wykonawczy i przeprowadzisz postępowanie egzekucyjne jego sytuacja majątkowa może ulec znacznemu pogorszeniu, co też sprawi, że przyszła egzekucja może okazać się bezskuteczna.
W takich właśnie przypadkach, tj. kiedy dłużnik nie płaci swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych i ma majątek, który można przeznaczyć na zaspokojenie wierzycieli, warto już zastanowić się nad złożeniem wniosku o ogłoszenie jego upadłości.
Może być bowiem tak, że w danej sytuacji większy sens będzie miało złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości kontrahenta niż pozwu o zapłatę.
Zasadą jest, iż upadłość ogłasza się w stosunku do podmiotu, który stał się niewypłacalny.
Zgodnie z art. 11 Prawa upadłościowego, stan niewypłacalności powstaje, jeżeli dłużnik utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych.
Co to oznacza w praktyce? Czy – aby skutecznie złożyć wniosek o upadłość Twojego kontrahenta – musisz poszukiwać innych, również niespłacanych, wierzycieli?
Odpowiedź brzmi: nie, co potwierdza aktualne orzecznictwo.
I tak, w postanowieniu z dnia 19.05.2022 r. (I USK 463/21), Sąd Najwyższy potwierdził dominujący już wcześniej pogląd, zgodnie z którym stan niewypłacalności występuje już w razie utraty zdolności do wykonywania wymagalnych wierzytelności pieniężnych choćby jednego z wierzycieli.
W orzeczeniu tym nawiązano do wcześniejszego wyroku Sądu Najwyższego z dnia 19.03.2019 r. (III UK 85/18), zgodnie z którym wierzyciel nie musi poszukiwać innych wierzycieli dla uzyskania ochrony prawnej swoich wymagalnych wierzytelności pieniężnych spółki prawa handlowego, która trwale utraciła zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych.
Również w orzecznictwie sądów administracyjnych jednolicie prezentowany jest pogląd, że z niewypłacalnością dłużnika mamy również do czynienia, gdy dłużnik ten nie zaspakaja jednego tylko wierzyciela (por. wyroki NSA z: 10 stycznia 2017 r., sygn. akt II FSK 3737/14; 28 kwietnia 2017 r., sygn. akt I FSK 1624/15; 6 czerwca 2017 r., sygn. akt I FSK 1951/15; 23 października 2018 r., sygn. akt II FSK 3005/16; 5 grudnia 2018 r., sygn. akt II FSK 1686/18; 12 lutego 2019 r., sygn. akt II FSK 3336/18; 6 marca 2020 r., sygn. akt II FSK 2144/19; 21 lipca 2020 r., sygn. akt II FSK 1099/20; 18 września 2020 r., sygn. akt II FSK 729/20).
Zatem, jeśli Twój kontrahent nie płaci Ci drugiego z kolei zobowiązania (nie ma tutaj znaczenia wielkość niewykonywanych zobowiązań), to od tego momentu można już twierdzić, że po jego stronie zachodzi stan niewypłacalności.
Pamiętać przy tym należy o domniemaniu prawnym (które jednak można obalić), że dłużnik jest niewypłacalny jeśli opóźnienie w wykonaniu zobowiązań przekracza trzy miesiące.
Stwierdzenie stanu niewypłacalności uprawnia Cię z kolei do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości Twojego kontrahenta i to niezależnie od tego, czy posiada on innych wierzycieli.
Innymi słowy, możesz w razie niewypłacalności kontrahenta złożyć taki wniosek nawet jeśli jesteś jedynym wierzycielem.
Jeśli Twój kontrahent przestał Ci płacić, w niektórych sytuacjach złożenie przez Ciebie wniosku o jego upadłość może dać Ci większe szanse na choćby częściową spłatę Twoich należności.
Rozstrzygnięcie o zasadności takiego wniosku zawsze należeć będzie jednak do sądu upadłościowego.
Warto końcowo odnotować, że nawet jeśli jako wierzyciel samodzielnie złożysz wniosek o upadłość i zostanie on przez sąd uwzględniony, to postępowanie upadłościowe obejmie wszystkich innych, potencjalnych wierzycieli Twojego dłużnika.
W trakcie postępowania będą oni również mogli zgłaszać swoje roszczenia oraz uczestniczyć w procesie podziału masy upadłościowej.
Złożenie wniosku nie daje Ci także prawa pierwszeństwa w uzyskaniu zapłaty.
Wniosek o ogłoszenie upadłości kontrahenta może za to przerwać bieg przedawnienia tego roszczenia.
Autor: r.pr. Rafał Podbielski.
Czy Twój kontrahent nie płaci wymagalnych (po terminie płatności) faktur? Czy masz obawy, że kontrahent jest już lub będzie niewypłacalny?
Skontaktuj się z nami. Zbadamy czy można już mówić o stanie niewypłacalności danego kontrahenta, a także doradzimy, czy lepiej wytoczyć sprawę sądową o zapłatę, czy od razu złożyć wniosek o ogłoszenie upadłości kontrahenta.
Więcej o naszej specjalizacji i zakresie usług z zakresu Prawa upadłościowego dowiesz się tutaj: Restrukturyzacja, upadłość.
